Bertolt Brecht in Deventer

Deventer staat tot en met vandaag, woensdag 25 februari, in het teken van Bertolt Brecht .

"Van vrijdag 20 tot en met woensdag 25 februari 2009 vindt voor de tweede maal het Brechtfestival Deventer plaats en zal hij weer verschijnen in theater- en muziekvoorstellingen, in films en lezingen. Op verschillende plaatsen in de stad kan men de werken van deze grootmeester van het episch theater en diens tijdgenoten opnieuw beleven. In het programma vindt u klinkende namen, zoals Mieke Stemerdink (bekend van ‘De Gigantjes’), het Willem Breuker Kollektief en Cox Habbema. Er is een lezing over Bauhaus in voorbereiding, een projectkoor zal stukken uit Die Mutter zingen en meerdere toneelgezelschappen zullen hun opwachting maken.
Theaterstukken en liederen van Brecht zetten mensen aan het denken. Brecht had een hekel aan theater, waarbij de
mensen, samen met hun jassen en hoeden, hun hersens in de garderobe konden achterlaten. Het is een heroriëntatie op normen en de waarden. In de tijd waarin plat vermaak hoogtij viert en de samenleving op veel vlakken in beroering is, is het Brechttheater een bron van inspiratie."

Ooit op de middelbare school voor het vak Duits hoorde ik van Brecht en las ik het boek Mutter Courage und ihre Kinder. Ik las het voor de lijst en dus met enige tegenzin. Toch is het boek me altijd bij gebleven; de moeder die het zaken doen regelmatig boven het belang van haar kinderen plaatste.

Nu na al die jaren en dankzij dit festival is mijn belangstelling voor Brecht weer aangewakkerd.
In De Kleine Keizerin in de bibliotheek Deventer werd de film Die Driegroschenoper vertoond. Het was er druk en we konden nog net een plekje krijgen.

Ik heb van deze film genoten. Het verhaal gaat over liefde en verraad in het laat Victoriaanse Londen. De film brengt gewone mensen in beeld, in een wereld die is ingedeeld in arm en rijk. De strijd tussen groeperingen komt vlammend aan bod.
Wat ik ook leuk vond om te zien is dat Polly, de vrouw van de bandiet Mackie Messer, eerst hoog opziet tegen haar man en maar al te graag zijn liefje wil zijn. Zodra hij moet vluchten en in de gevangenis terechtkomt, moet ze zich ineens alleen handhaven in een mannenwereld. En dat lukt haar uitstekend!

Daarnaast bevat de film prachtige muziek van Kurt Weill

Blogkermis; nadenken over het nut en noodzaak van klassieke media

Op de valreep heb ik toch nog maar besloten mijn bijdrage te leveren aan de blogkermis van Scribbles. Aan de ene kant waren er al zoveel mooie bijdragen voorbij gekomen en ik dacht: "wat voor nuttigs kan ik daar nog aan toevoegen?"
Maar aan de andere kant: ik heb zelf te maken met twee kinderen, beiden op de middelbare school en beslist behorende tot de doelgroep waar Scribbles over schrijft. Zowel als ouder en als bibliothecaris was het onderwerp van deze kermis dus buitengewoon interessant voor mij.

Niet alleen leerlingen maken niet of nauwelijks gebruik van de klassieke media. Als we kijken naar het gebruik van de collectie in een openbare bibliotheek zien we dat met name de non-fictie collectie geen hoog uitleenpercentage heeft. Voor de realisering van het winkelconcept in bibliotheek Enter was het nodig flink te saneren. Toen we keken naar de gebruiksfactor(procentuele verhouding uitleningen-bezit) van bepaalde collectie-onderdelen, bleek (niet verrassend) de non-fictie collectie bij zowel de jeugd als volwassenen het minst goed te scoren. Niet alleen kinderen en jongeren gebruiken de klassieke media niet meer, blijkbaar geldt dit ook voor volwassenen. Volgens het CBS gebruiken 95 procent van de mensen, die internetten in Nederland, een zoekmachine om informatie te vinden. Grepen ze voorheen een naslagwerk of ander boek, nu vinden ze de informatie op het World Wide Web.

Mijn beide kinderen (havo/vwo) gebruiken net zoals vele andere klasgenoten bij het maken van hun werkstukken inderdaad voornamelijk het internet. Als ik het vergelijk met vroeger, hoe ik mijn werkstukken moest voorbereiden, ben ik best "jaloers" op ze. Ik kan me herinneren dat ik ooit een werkstuk over de piano wilde maken. Ik speelde zelf met plezier piano en het leek me leuk om daar wat over te schrijven. Maar ik haakte snel af, want ik had niet voldoende stof voor een werkstuk. Ik kwam niet veel verder dan informatie uit een muziekencyclopedie, wat plaatjes uit tijdschriften en wat informatie over mijn eigen ervaringen. De medewerker van de bibliotheek attendeerde me ook niet op mogelijkheden als IBL.
Dus ik nam een ander onderwerp (weet niet eens meer waarover), waar ik helemaal niet achter stond. Jammer!
En dan observeer ik nu mijn dochter, die gitaar speelt. De mogelijkheden zijn onbeperkt op dat internet. Van Digischool , Ultimate Guitar, tot YouTube, ze vindt voldoende informatie om een (digitaal) werkstuk te maken. Ze vindt het zichtbaar leuk om dit voor school te doen en ik? Ik geniet met haar mee!

Internet is dus een belangrijke informatiebron, maar niet de enige in het dagelijkse leven van mijn kinderen. Ze lezen ook informatieve tijdschriften, als Kijk en Quest en kijken naast al het amusement ook naar programma's als Planet Earth op Discovery Channel.
Ik ben ervan overtuigd dat ze, ook zonder die schriftelijke klassieke media, de informatie krijgen, die ze nodig hebben.
Bovendien komen dankzij samenwerking tussen bibliotheekpartners en Google Books ook steeds meer klassieke media via het internet beschikbaar. Zodat de drempel ook voor scholieren lager wordt om met deze media in aanraking te komen.
Misschien moet ik me toch nog eens wagen aan een werkstuk over de piano?

Scribbles zegt het volgende:

"Er doen zich dus twee problemen voor:
1. leerlingen zijn niet alleen te lui - te verwend wellicht - om nog de moeite te nemen zich in die klassieke media te verdiepen, maar
2. ze weten ook niet meer dat die bestaan."

Ik zou dit (uit de ervaringen die ik heb met mijn eigen kinderen en andere scholieren uit hun omgeving) anders willen zeggen:
Leerlingen weten wel dat klassieke media bestaan, maar omdat ze het idee hebben dat alles op internet staat, grijpen ze niet meer naar de klassiekers. Ze gaan naar mijn idee heel serieus om met de opdrachten die ze krijgen en ik zou ze zeker niet lui of verwend willen noemen. Met een digitaal werkstuk kun je heel druk zijn.
Het is gewoon een totaal andere manier van werken en daar moeten wij, de generatie, die alleen opgegroeid is met die klassieke werken, waarschijnlijk enorm aan wennen.

Ook zegt Scribbles: "En de stelling hoe populairder, hoe betrouwbaarder gaat voor het internet helaas niet op."
Toen ik mijn kinderen daarover aan de tand voelde, bleek inderdaad dat deze stelling ook op hen van toepassing is. Mijn dochter gaat voornamelijk op haar gevoel af als ze informatie van het internet gebruikt. Toen ik doorvroeg, bleek dat ze nog wel checkt of er bronnen op de betreffende site worden genoemd.
Wordt er dan aandacht op school besteed aan het beoordelen van informatie op internet? Nee, dat blijkt dus niet zo te zijn. De docent geeft aan dat ze internet mogen gebruiken en het advies dat ze meekrijgen is om vooral niet te knippen en te plakken. De informatie moet in hun eigen woorden worden verwerkt.
Het zou dus inderdaad nuttig zijn (zoals Wow!ter en Essen2punt0 al opmerkten) om niet alleen leerlingen, maar zeer zeker ook docenten te laten speuren met de Webdetective.

Scholieren mogen dan misschien niet kritisch te werk gaan, bij het beoordelen van de informatie, maar dat valt te leren, toch?
Want:



En dan nu de spiegel?
Wat gezonde maaltijden en pizza's betreft: ik ben opgegroeid met een eetcultuur waarbinnen het belangrijk was om elke dag een verse maaltijd op tafel neer te zetten. Dat doe ik dus nog steeds. Het scheelt ook dat we niet op loopafstand van een supermarkt of snackbar wonen. Daardoor is de verleiding ook niet groot om een patatje te halen. Bovendien eten mijn kinderen liever gado-gado dan patat of pizza.
Maar: hoe zit het met mijn eigen kritische houding en onderzoekend vermogen?
Ja, ik behoor ook tot het bovenstaande percentage Nederlanders, dat informatie steeds meer op internet zoekt en ook vindt. Afhankelijk van het soort informatie ben ik wel of niet kritisch. Gaat het om een recept, ach, dan is het niet zo erg dat het mislukt omdat misschien de aangegeven verhoudingen niet kloppen. Gaat het om medische informatie, ja, dan kijk ik van wie de informatie afkomstig is.
Desalniettemin lijkt het me sowieso nuttig om die Webdetective zelf weer eens te doen!

En als toetje trakteer ik mezelf nu op een lekkere suikerspin!

Selamat Tinggal bij LibraryThing

Een tijdje geleden nam ik mij eens voor meer met LibraryThing te gaan doen. Vanwege de tijd die in ons bieblog is gaan zitten, kwam het er even niet van.
Vandaag lukte het me eindelijk een eigen groep binnen LibraryThing op te richten. Selamat Tinggal, waar we van gedachten kunnen wisselen over Nederlands-Indische literatuur. Selamat Tinggal betekent prettig verblijf en dat is ook de bedoeling; de toekomstige leden van Selamat Tinggal moeten zich prettig gaan voelen in deze groep.

Ik behoor tot de tweede generatie Indo's. De generatie, die zich snel heeft geintegreerd in de Nederlandse samenleving. Een generatie, die aan de ene kant is opgegroeid met geheimen, die zich in het verleden hebben afgespeeld. Geheimen die voornamelijk met de oorlog te maken hadden en met het leed, dat zich in het Jappenkamp had afgespeeld. Hierover werd gezwegen, de tweede generatie mocht er niet mee opgezadeld worden. Maar aan de andere kant kregen we toch onbewust veel dingen mee uit die Indische cultuur. Al die heerlijke Indische gerechten, de gastvrijheid en daarom altijd veel te veel eten klaarmaken. Daarnaast was er natuurlijk de taal. We spraken alleen Nederlands, maar net zoals in zoveel andere Indische gezinnen doorspekt met allerlei woorden uit het Maleis. De woorden Selamat Datang(welkom), Selamat Tidur(welterusten), Selamat Makan(eet smakelijk), Selamat Tinggal(prettig verblijf) kwamen ook in het vocabulaire van mijn ouders voor. Het woord Selamat had iets vertrouwds voor me, ik voelde me prettig bij dat woord Selamat. Het deed me altijd denken aan heerlijke geuren, aan lekker eten, aan lieve mensen; kortom het hoorde bij het land van mijn ouders, mijn geboorteland.

Het boek Benjamins bruid van Yvonne Keuls gaat ook over een Indische familie.
Het volgende fragment deed me onmiddellijk aan de keuken van mijn moeder denken:

"Ook Soefie had haar eigen plek in het huis: de keuken. Het kostte haar nauwelijks een dag om die naar haar hand te zetten. Rijststomers, wadjans, ovenschalen, potten met geblakerde houten lepels, stopflessen met kruiden, een dienblad met felgekleurde Indische "stroopjes" en manden met uien, eieren en groenten stonden rommelig op het aanrecht verspreid. Over de keukentafel lag een bruingele sarong. Aan de muren had Soefie waaiers geprikt en prenten uit het oude Indie. Prenten met in nevels gehulde bergen erop, sawa's, karbouwen voor een kar en roodbloeiende bomen. Wajangpoppen stonden voor de ramen, hun ijle handjes omhoog geheven, alsof ze bezig waren de opdringerige geur van trassi en knoflook van zich af te wapperen. Indie was volop aanwezig in die grote oer-Hollandse keuken, waar zelfs ruimte was voor Soefies rotan zitje."

Lezen over Indonesie, Indische literatuur, het voelt voor mij als herkenning aan, als thuiskomen. Vandaar Selamat Tinggal.



Ik hoop dat ik gelijkgestemden vind, die met mij van gedachten willen wisselen over Nederlands-Indische literatuur. Er zijn al vele soorten Indo groepen actief op het Web, dus daarbinnen ga ik Selamat Tinggal promoten.