zaterdag 14 februari 2009

Blogkermis; nadenken over het nut en noodzaak van klassieke media

Op de valreep heb ik toch nog maar besloten mijn bijdrage te leveren aan de blogkermis van Scribbles. Aan de ene kant waren er al zoveel mooie bijdragen voorbij gekomen en ik dacht: "wat voor nuttigs kan ik daar nog aan toevoegen?"
Maar aan de andere kant: ik heb zelf te maken met twee kinderen, beiden op de middelbare school en beslist behorende tot de doelgroep waar Scribbles over schrijft. Zowel als ouder en als bibliothecaris was het onderwerp van deze kermis dus buitengewoon interessant voor mij.

Niet alleen leerlingen maken niet of nauwelijks gebruik van de klassieke media. Als we kijken naar het gebruik van de collectie in een openbare bibliotheek zien we dat met name de non-fictie collectie geen hoog uitleenpercentage heeft. Voor de realisering van het winkelconcept in bibliotheek Enter was het nodig flink te saneren. Toen we keken naar de gebruiksfactor(procentuele verhouding uitleningen-bezit) van bepaalde collectie-onderdelen, bleek (niet verrassend) de non-fictie collectie bij zowel de jeugd als volwassenen het minst goed te scoren. Niet alleen kinderen en jongeren gebruiken de klassieke media niet meer, blijkbaar geldt dit ook voor volwassenen. Volgens het CBS gebruiken 95 procent van de mensen, die internetten in Nederland, een zoekmachine om informatie te vinden. Grepen ze voorheen een naslagwerk of ander boek, nu vinden ze de informatie op het World Wide Web.

Mijn beide kinderen (havo/vwo) gebruiken net zoals vele andere klasgenoten bij het maken van hun werkstukken inderdaad voornamelijk het internet. Als ik het vergelijk met vroeger, hoe ik mijn werkstukken moest voorbereiden, ben ik best "jaloers" op ze. Ik kan me herinneren dat ik ooit een werkstuk over de piano wilde maken. Ik speelde zelf met plezier piano en het leek me leuk om daar wat over te schrijven. Maar ik haakte snel af, want ik had niet voldoende stof voor een werkstuk. Ik kwam niet veel verder dan informatie uit een muziekencyclopedie, wat plaatjes uit tijdschriften en wat informatie over mijn eigen ervaringen. De medewerker van de bibliotheek attendeerde me ook niet op mogelijkheden als IBL.
Dus ik nam een ander onderwerp (weet niet eens meer waarover), waar ik helemaal niet achter stond. Jammer!
En dan observeer ik nu mijn dochter, die gitaar speelt. De mogelijkheden zijn onbeperkt op dat internet. Van Digischool , Ultimate Guitar, tot YouTube, ze vindt voldoende informatie om een (digitaal) werkstuk te maken. Ze vindt het zichtbaar leuk om dit voor school te doen en ik? Ik geniet met haar mee!

Internet is dus een belangrijke informatiebron, maar niet de enige in het dagelijkse leven van mijn kinderen. Ze lezen ook informatieve tijdschriften, als Kijk en Quest en kijken naast al het amusement ook naar programma's als Planet Earth op Discovery Channel.
Ik ben ervan overtuigd dat ze, ook zonder die schriftelijke klassieke media, de informatie krijgen, die ze nodig hebben.
Bovendien komen dankzij samenwerking tussen bibliotheekpartners en Google Books ook steeds meer klassieke media via het internet beschikbaar. Zodat de drempel ook voor scholieren lager wordt om met deze media in aanraking te komen.
Misschien moet ik me toch nog eens wagen aan een werkstuk over de piano?

Scribbles zegt het volgende:
"Er doen zich dus twee problemen voor:
1. leerlingen zijn niet alleen te lui - te verwend wellicht - om nog de moeite te nemen zich in die klassieke media te verdiepen, maar
2. ze weten ook niet meer dat die bestaan."

Ik zou dit (uit de ervaringen die ik heb met mijn eigen kinderen en andere scholieren uit hun omgeving) anders willen zeggen:
Leerlingen weten wel dat klassieke media bestaan, maar omdat ze het idee hebben dat alles op internet staat, grijpen ze niet meer naar de klassiekers. Ze gaan naar mijn idee heel serieus om met de opdrachten die ze krijgen en ik zou ze zeker niet lui of verwend willen noemen. Met een digitaal werkstuk kun je heel druk zijn.
Het is gewoon een totaal andere manier van werken en daar moeten wij, de generatie, die alleen opgegroeid is met die klassieke werken, waarschijnlijk enorm aan wennen.

Ook zegt Scribbles: "En de stelling hoe populairder, hoe betrouwbaarder gaat voor het internet helaas niet op."
Toen ik mijn kinderen daarover aan de tand voelde, bleek inderdaad dat deze stelling ook op hen van toepassing is. Mijn dochter gaat voornamelijk op haar gevoel af als ze informatie van het internet gebruikt. Toen ik doorvroeg, bleek dat ze nog wel checkt of er bronnen op de betreffende site worden genoemd.
Wordt er dan aandacht op school besteed aan het beoordelen van informatie op internet? Nee, dat blijkt dus niet zo te zijn. De docent geeft aan dat ze internet mogen gebruiken en het advies dat ze meekrijgen is om vooral niet te knippen en te plakken. De informatie moet in hun eigen woorden worden verwerkt.
Het zou dus inderdaad nuttig zijn (zoals Wow!ter en Essen2punt0 al opmerkten) om niet alleen leerlingen, maar zeer zeker ook docenten te laten speuren met de Webdetective.

Scholieren mogen dan misschien niet kritisch te werk gaan, bij het beoordelen van de informatie, maar dat valt te leren, toch?
Want:



En dan nu de spiegel?
Wat gezonde maaltijden en pizza's betreft: ik ben opgegroeid met een eetcultuur waarbinnen het belangrijk was om elke dag een verse maaltijd op tafel neer te zetten. Dat doe ik dus nog steeds. Het scheelt ook dat we niet op loopafstand van een supermarkt of snackbar wonen. Daardoor is de verleiding ook niet groot om een patatje te halen. Bovendien eten mijn kinderen liever gado-gado dan patat of pizza.
Maar: hoe zit het met mijn eigen kritische houding en onderzoekend vermogen?
Ja, ik behoor ook tot het bovenstaande percentage Nederlanders, dat informatie steeds meer op internet zoekt en ook vindt. Afhankelijk van het soort informatie ben ik wel of niet kritisch. Gaat het om een recept, ach, dan is het niet zo erg dat het mislukt omdat misschien de aangegeven verhoudingen niet kloppen. Gaat het om medische informatie, ja, dan kijk ik van wie de informatie afkomstig is.
Desalniettemin lijkt het me sowieso nuttig om die Webdetective zelf weer eens te doen!

En als toetje trakteer ik mezelf nu op een lekkere suikerspin!

2 opmerkingen:

schrijverdezes zei

Ha Hetty,
Wat een geluk dat je je aarzeling overwonnen hebt! Ik vind het een erg goed stuk dat zeker wat toevoegt. Je relativering van het nut van 'opzoeken in boeken' door scholieren bevalt me zeer. Wie verder studeert zal ooit vanzelf wel op boeken stuiten. Van de Webdetective had ik nog nooit gehoord, dus die ga ik snel eens bekijken.
Groet, schrvrdzs

Astrid zei

Ik sluit me helemaal aan bij schrijverdezes. Bedankt voor je bijdrage.